واژه ” چابک” این روزها به دفعات در کسب و کارها استفاده می شود. چابکی با ایجاد فضای بهبود و انطباق به کسب‌وکارها کمک می‌کند که اصلاحات لازم بر روی محصول ، خدمت و یا استراتژی را اعمال کرده و سریع‌تر تکامل یابند. چابکی در رهبری شرکت ها، ویژگی است که به رهبران امکان دیدن و درک موقعیت ها در زمان مناسب را می دهد و منجر به تسریع در فرایند تصمیم گیری می شود.
سوال مهم این است که تبدیل شدن به یک رهبر چابک چگونه است؟ در ادامه ، 14 عضو شورای کوچ های موسسه فوربس ، تشریح می کنند که معنای تبدیل شدن به یک رهبرچابک از نظر آنها چیست و چرا اهتمام رهبران ارشد کسب و کار برای حرکت به این سمت و سو حائز اهمیت است.
1- تبدیل چالش به فرصتی برای یادگیری
رهبر چابک بودن یعنی نسبت به موقعیت و شرایط آگاه باشید و قدرت تبدیل موقعیت و چالش به فرصتی برای یادگیری را با اعتماد به نفس نمایش دهید. داشتن طرزفکر رشد این است که بدانید هر تغییری فرصتی برای رشد و هم آفرینی است. چابکی یک مهارت مهم در تغییر بازی در زمانهای عدم اطمینان است. دراین شرایط اکثر افراد از بازی خارج می شوند و نیاز به اطمینان دارند که چگونه طرز فکر خود را مدیریت کنند تا بتوانند سطح سلامت خود را ارتقا داده و تاثیر گذاری خود را بیشینه کنند.
2- رهبری راه حل محور
یک رهبر چابک معادل یک رهبر راه حل محور است. برای این رهبران هیچگاه هیچ مشکلی وجود ندارد و همیشه یک راه حلی پیدا می شود. هسته اصلی رهبری، توانایی چابک بودن در مواجهه با ناملایمات تا حد امکان است. این توانمندی به رهبران اجازه می دهد که بیشتر مورد احترام واقع شده و الهام بخش باشند. به آنها فرصت یادگیری از هر موقعیتی را می دهد. بدون چابکی، هیچ رشد مستمری وجود ندارد.
3- منعطف بودن در کنار داشتن چشم اندازی قوی
برای پاسخگویی به یک بازار همیشه در حال تغییر، سازگاری و انجام سریع فعالیت ها برای رهبران حیاتی است. بروس لی می گوید:” شما باید مانند آب بدون شکل و بدون فرم باشید “. این نقل قول به طور خلاصه اشاره به چگونگی داشتن یک چشم انداز قوی در عین انعطاف پذیری در تمام شرایط دارد. ورشکستگی شرکت بلاک باستر، نمونه ای از اتفاقاتی است که زمانی رخ می دهد که از پذیرش تغییرامتناع می کنید. بلاک باستر یک یک شرکت کرایه ویدئو و بازی‌های ویدئویی در آمریکا بود که در دهه ۱۹۹۰ در اوج موفقیت و شهرت بود به‌طوری‌که بیش از ۶۰ هزار کارمند داشت و درآمد سالانه‌ای معادل ۹/ ۵ میلیارد دلار را به ثبت رسانده بود. با این همه به‌دلیل بی‌توجهی رهبران و مدیران این شرکت به تغییر و تحولات تکنولوژیکی که در دهه ۱۹۹۰ درحال وقوع بود این شرکت خیلی زود به سراشیبی سقوط افتاد و در آستانه سال ۲۰۰۰ اعلام ورشکستگی کرد. رهبران شرکت بلاک باستر حتی به پیشنهاد شراکت با نتفلیکس نیز پاسخ منفی دادند.
4- درک تفاوتهای فردی
درک تفاوتهای فردی برای رهبران چابک مهم است. پذیرش این موضوع اختیاری نیست. برای جهش یک رهبر چابک از «خوب» به «عالی» ، استفاده از این تفاوت‌ها برای هدایت تغییر در ایجاد محیط کاری بهتر و نتایج حاصل از آن یک ضرورت اساسی است.
5- داشتن همدلی و پذیرش ناملایمات[1]
ما اغلب در مدیریت پروژه در مورد “چابکی” فکر می کنیم – آیا به اندازه کافی چالاک هستیم که بتوانیم با با ناملایمات کنار آمده ، در برابر سختی ها مقاومت کنیم و زمانی که همه چیز طبق برنامه پیش نمی رود، در کار منعطف بوده و اصلاحات لازم را در راستای بهبود ایجاد کنیم. چابک بودن به معنی همدلی نیز هست. تمایل به تغییر نقش افراد در زمانی که مناسب نقش پذیرفته شده نسیتند، راهی است که ما می‌توانیم رهبری چابک را به خوبی به نمایش بگذاریم.
6- رویکرد آزمون و یادگیری
متدولوژی چابک یک روش مدیریت پروژه انطباقی و انسان محور است و درکنار آن رهبری چابک طرزفکری است که موجب پیشروی تغییر رفتار انطباقی می شود. رهبران چابک یک رویکرد آزمون و یادگیری را در پیش می گیرند که در آن شکست فرصتی برای یادگیری است و همکاری مشتری به پروژه ارزش منتقل می کند. رهبران با طرز تفکر چابک اعتماد می سازندو افراد مستعد را در زمان تغییر و اختلال مستمر توانمند می کنند.
7- تمایل به انطباق با شرایط
رهبر چابک بودن به دو معنا است. اول، منعطف بودن که به معنای انطباق با شرایط و پذیرش اختلاف در مدلهای شخصیتی اعضای تیم است. بهترین مدیران می دانند که رهبری به معنای انطباق پذیری (سازگاری) است. دوم، رهبران انعطاف پذیر با تغییر راحت بوده و پذیرای این واقعیت هستند که موقعیتی اکنون بدست می آورند، ممکن است در آینده به دلیل ماهیت پویای تغییر مناسب ترین موقعیت نباشد.
8- توقف جهت اخذ تصمیم بهتر
چابکی به رهبران کمک می کند تا با پیچیدگی های روزافزون مواجه شوند. چابک بودن یعنی توقف جهت اخذ تصمیم بهتر. این امر مستلزم شناسایی موقعیت، مشاهده آن از دیدگاه دیگران و جستجوی رویکردهای جایگزین است که در زمان رهبری تغییرات سازمانی، تیم‌ها و افراد به کار می رود. در این زمان رهبران نگرشی کنشگرانه دارند که تنها با تأمل وتفکر امکان پذیر است.
9-ثابت قدمی در حین سازگاری سریع
چابک بودن به معنای ثابت قدمی همراه با توانایی سازگاری سریع با تغییر نیازمندیهای کسب و کار است. شما می توانید این قابلیت را با پرسیدن مداوم این سوال ایجاد کنید: در حال حاضر برای متمرکز ماندن به چه چیزی نیاز دارم؟ کسب و کار به چه خروجی هایی نیاز دارد؟ این پرسش‌های قدرتمند به شما کمک می‌کنند تا تمرکز خود را بر روی موضوعات مهم حفظ کنید، از نقاط قوت خود استفاده کرده و در صورت نیاز منعطف باشید.
10- اتخاذ یک رویکرد سیستمی نسبت به موقعیت ها
چابکی در رهبران ارشد کسب‌وکار به معنای اتخاذ یک رویکرد سیستمی جهت برخورد با موقعیت‌هایی پیش رو و تجزیه و تحلیل آنها به صورت روش‌مند برای تصمیم‌گیری سریع و قوی است. چابکی به معنی واکنش بدون فکر و اتوماتیک (“شبیه واکنش غیرارادی زانو در برابر ضربه”) به محرک های خارجی نیست، بلکه در عوض داشتن یک فرآیند از پیش تعیین شده و یک چارچوب سازمانی برای مقابله با چالش های پیش روی کسب و کار است.
11- پردازش اطلاعات با دوطرف مغز
هنگامی که بتوانید اطلاعات را با دوطرف مغز خود پردازش کنید، میزان بینش و دیدگاهی که می توانید به دست آورید و از آن برای حل مسئله استفاده کنید بیشینه می شود. در این حالت چابکی عصبی درخود ایجاد کرده اید. دانستن اینکه چگونه مغز شما سیم کشی شده است و چگونه می توان محرک های مغز خود را بهینه کرد، بهترین راه برای ایجاد انعطاف پذیری و توانایی شما برای مقابله با استرس در یک محیط در حال تغییر است. در این زمان داشتن مهارت تفکر انتقادی حیاتی است.
12- گرفتار نشدن در آنچه «درست» یا «نادرست» است
یکی از جنبه‌های مهم رهبری چابک این است که زیاد درگیر آنچه که «درست» یا «نادرست» است یا «کاری که همیشه انجام داده‌ایم» در یک موقعیت مطمئن نیست. چابک بودن به این معنی است: تصمیم گیری براساس آنچه که در موقعیت کنونی بهترین است و آنچه که به بهترین شیوه به تمام ذینفعانی که به طور مستقیم و غیرمستقیم تحت تأثیر یک موقعیت یا تصمیم قرار می گیرند، خدمت می کند.
13- سرسخت بودن در چشم انداز و منعطف بودن در جزئیات
یک نقل قولی از جف بزوس، به طور خلاصه بیانگرموضوع چابکی به بیانی عالی است:” در چشم انداز سرسخت باشید اما در جزئیات انعطاف پذیر.” یک رهبر چابک به قدرت تیم اعتقاد دارد و با ایجاد یک ساختار حمایتی و تقویتی ساختارهای قدیمی را برای ایجاد نوآوری می شکند. چابکی به مقابله با بحران ها و چالش ها به بهترین نحو ممکن کمک می کند.
14- داشتن جهت گیری خارجی و داخلی
رهبری چابک به معنای داشتن جهت گیری خارجی و داخلی است. جهت گیری خارجی مستلزم انطباق با بسترهای متغیر و توانایی تعامل موثر با پیچیدگی است. این در حالیست که جهت گیری درونی که بر خودآگاهی، خود همدلی و ایمنی تمرکز دارد، اغلب نادیده گرفته می شود. ما تنها زمانی می توانیم بهترین کار خود را به نمایش بگذاریم که هم از جنبه روانی و هم از جنبه جسمی در بهترین حالت خود باشیم.
[1] Rolling With The Punches
مترجم : سید محمد اعظمی نژاد ، مریم میرصادقی