روز ۲۵ اردیبهشت روز ملی منابع انسانی است، ضمن تبریک این روز به تمامی افراد حرفه ای مرتبط با این حوزه تصمیم داریم در این نوشتار مروری داشته باشیم بر برخی از چالش ها و موانعی که مدیران و رهبران منابع انسانی امروزه با آن مواجه هستند.
شاید هرکس که با روندهای شاخص های توسعه منابع انسانی و وضعیت مقایسه ای آن اشناست، همیشه این پرسشها برایش مطرح باشد، این شاخص ها چگونه مي تواند بهبود پیدا کند؟ یا اینکه آیا وضع از این بدتر خواهد شد؟!
آنچه مسلم است شاخص های توسعه منابع انسانی ارتباط معناداری با شاخص های اقتصادی یک کشور دارد. و به تبع آن وضعیت اقتصادی یک کشور نیز تاثیرپذیر از شرایط سیاسی و اجتماعی است.بدین ترتیب می توان دریافت که چرا روز منابع انسانی سال ۱۴۰۲ را می توان از دشوارترین و پیچیده ترین روزها برای منابع انسانی کشور ایران دانست.
چالش هایی که مدیران و رهبران در خصوص منابع انسانی با آن روبرو هستند، شامل موارد زیر است:
- منابع انسانی ایران- انسان هایی که در جامعه ایران زندگی می کنند و جز دارایی های حایز اهمیت آن هستند- شبیه تمام دنیا روزهای همراه با اضطراب و نگرانی تجربه می کنند با این تفاوت که وضعیت امید به آینده در آنها شاید به پایین ترین سطح طی سالیان گذشته رسیده است.
- موج بزرگی از ترک کار و مهاجرت(به تعبیر عده ای فرار برای بقا و نه از روی دلخوشی) چالش جدی و بزرگی است که از طبقه کارگر تا اعضای هیات علمی دانشگاه ها را در بر می گیرد.
- چالش جدی شکاف بزرگ دستمزد و هزینه های زندگی، مساله باز مهم دیگر در کشور است. مردم ایران به طور معناداری از هیولای تورم عقب می مانند. شاید فاصله یک زندگی عادی و متوسط تا زندگی کارتن خوابی فاصله زیادی با روند و وضعیت فعلی نباشد!
- منابع انسانی ایران، سال ۱۴۰۱ را با التهابات و اتفاقات تلخ، گزنده و فراموش نشدنی پشت سر گذاشتند و با وجود طبیعت کم حافظگی اجتماعی، داغ و سوگ های اجتماعی هنوز با طیف قابل توجهي از افراد همراه است
- مواجهه منابع انسانی و مردم با پارادوکس و دوگانگی مواجهه و برخورد با تخلفات قانوني از جمله مواردی است که افراد را سردرگم و در نهایت ناامید به آینده می کند
- پتانسیل و ریسک بروز فساد اداری و رشوه با توجه به ناکارآمدی و ناكافی بودن افزایش حقوق در سال ۱۴۰۲ مشهود است !
- فاصله گرفتن از اخلاق مداری و معنویات متاثر از شرایط اقتصادی ریسک بزرگ دیگر پیش رو است. جایی که فقر از در وارد می شود، ایمان از پنجره خارج می شود.
- چالش شایسته سالاری و شایسته گزینی واقعیت مهم دیگری است که تاثیرات مستقیم خود را بر امید به آینده، انگیزش، کیفیت عملکرد و بهره وری نیروی کار می گذارد.
- چالش بزرگ دیگر جانشین پروری در سطوح مختلف شغلی است. با بازنشستگی نیروهای کار طی دو تا سه سال آینده از سطوح کارگری تا مديريتي، مواجهه با خلا نیروی کار ماهر واقعیت بزرگ دیگر است.
منابع انسانی در کشور ما در حالی با این چالش ها دست و پنجه نرم می کند که روندهای بین المللی در سال 2023 نشان می دهد، منابع انسانی در دنیا از بسیاری از این چالش ها عبور کرده و تمرکز خود را بر روی رفاه، بهزیستی و سلامت روان کارکنان و پیشگیری ازفرسودگی شغلی سوق داده اند.
راه حل برون رفت از شرایط و موقعیت فعلی اسان نیست. برای برون رفت از این شرایط توجه به موارد زیر حائز اهمیت است:
- جای خالی یک اتاق فکر با اعضایی که عصاره عقل و خرد در این حوزه هستند محسوس است. تولید و پردازش اطلاعات و گزارشات منابع انسانی و تحلیل آن بسیار کمک کننده است.
- افزایش و توسعه گفتگوهای اجتماعی و سازمانی هدفمند به طور یقین به بهبود برای کیفیت منابع انسانی کشور است.
- توجه به طیف مهمی از منابع انسانی که از چرخه تولید ثروت خارج شده اند و یا به زودی خارج می شوند نیز حائز اهمیت است. افرادی که نیاز جدی به مراقبت های جسمانی و روانی دارند و رسیدگی به آنها نیازمند متولی اجرایی است .
همیشه کاری کردن، از گلایه کردن بهتر کار می کند.
به امید فردایی روشن که با هم خلق خواهیم کرد
نگارنده: سيدمحمداعظمي نژاد
مدرسه توسعه رهبري بي نهايت